چنانچه مرتکب جرم به جمع مجازات ها محکوم شود، اینکه در مقام اجرا کدام مجازات زودتر از دیگری اجرا شود به این ترتیب است که ابتدا حد، سپس قصاص و سپس تعزیر اجرا می شود.
اگر یکی از حالاتی پیش بیاید که مرتکب جرم به جمع مجازاتها محکوم شود، اینکه در مقام اجرا کدام مجازات زودتر از دیگری اجرا شود به این ترتیب است که ابتدا حد، سپس قصاص و سپس تعزیر اجرا میشود. مثلاً اگر شخصی مرتکب جرایمی با مجازاتهای حد و قصاص شده باشد ابتدا حد و سپس قصاص اجرا میشود. یا اگر شخصی مرتکب جرایمی با مجازاتهای قصاص و تعزیر شده باشد ابتدا قصاص اجرا و سپس تعزیر اجرا میشود. البته در موارد استثنایی قصاص زودتر از حد و تعزیر زودتر از قصاص و حد اجرا میشود.
از همین روی مطابق ماده ۱۳۵ قانون مجازات اسلامی، در تعدد جرایم موجب حد و تعزیر و نیز جرایم موجب قصاص و تعزیر مجازاتها جمع و ابتداء حد یا قصاص اجرا میشود مگر حد یا قصاص، سالب حیات و تعزیر، حق الناس یا تعزیر معین شرعی باشد و موجب تأخیر اجرای حد نیز نشود که در این صورت ابتداء تعزیر اجراء میگردد.
اگر هر سه شرط زیر وجود داشته باشد اجرای تعزیر بر قصاص و حد مقدم است:
۱) حد یا قصاص، سالب حیات باشد.
۲) تعزیر، حق الناس یا تعزیر معین شرعی باشد.
۳) اجرای تعزیر موجب تاخیر اجرای حد نشود.
منظور از تعزیرات معین شرعی همان تعزیرات منصوص شرعی و منظور از جرایم تعزیری حق الناسی، جرایم قابل گذشت است.
در صورت وجود یکی از دو شرط زیر اجرای قصاص به حد مقدم میشود:
۱) مجازات حدی موضوع قصاص را از بین ببرد مانند اینکه فردی به قصاص نفس و اعدام حدی محکوم شده باشد که با اجرای مجازات حدی (اعدام) موضوع قصاص از بین میرود.
۲) انجام مجازات حدی موجب تاخیردر اجرای قصاص شود. مانند اینکه شخصی به یک سال تبعید حدی و قصاص محکوم شده باشد که اجرای تبعید باعث تاخیر در اجرای قصاص است.
البته حتی با فرض وجود یکی از این دو شرط نیز در صورت عدم مطالبه فوری اجرای قصاص یا گذشت یا تبدیل به دیه، ابتدا مجازات حدی اجرا میشود.