طبق قوانین جدید، تمامی چک‌ها باید از طریق سامانه صیاد (سامانه یکپارچه صدور الکترونیکی دسته‌چک) صادر و ثبت شوند.
۱. ثبت اطلاعات چک در سامانه صیاد
طبق قوانین جدید، تمامی چک‌ها باید از طریق سامانه صیاد (سامانه یکپارچه صدور الکترونیکی دسته‌چک) صادر و ثبت شوند. این مرحله شامل موارد زیر است:
ثبت چک: صادرکننده چک موظف است اطلاعات چک (مبلغ، تاریخ و مشخصات دریافت‌کننده) را در سامانه صیاد ثبت کند.
تأیید چک توسط دریافت‌کننده: پس از ثبت چک توسط صادرکننده، دریافت‌کننده چک باید اطلاعات ثبت‌شده را تأیید کند. در صورت عدم تأیید، چک اعتبار لازم را نخواهد داشت.
نکته مهم: ثبت چک در سامانه صیاد الزامی است و اگر چک در این سامانه ثبت نشود، دریافت‌کننده نمی‌تواند آن را مطالبه کند.
۲. نقد کردن چک در موعد سررسید
وقتی تاریخ سررسید چک فرا می‌رسد، شما می‌توانید به بانک مراجعه کرده و چک را نقد کنید. بانک موظف است اطلاعات چک را با اطلاعات ثبت‌شده در سامانه صیاد تطبیق دهد.
۳. عدم پرداخت چک توسط بانک
اگر چک به دلیل عدم موجودی یا سایر دلایل (مانند دستور عدم پرداخت) توسط بانک برگشت بخورد، شما می‌توانید به راحتی گواهی عدم پرداخت را از بانک دریافت کنید.
۴. مراحل قانونی برای مطالبه چک
پس از دریافت گواهی عدم پرداخت، مراحل زیر را برای مطالبه حقوق خود طی کنید:
الف) ثبت شکایت در مراجع قضایی
می‌توانید با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، درخواست شکایت برای چک برگشتی را ثبت کنید.
با ارائه گواهی عدم پرداخت و اطلاعات چک ثبت‌شده در سامانه صیاد، درخواست شما بررسی می‌شود.
در قوانین جدید، چک برگشتی به طور مستقیم بدون نیاز به طرح دعوی حقوقی طولانی‌مدت قابلیت پیگیری کیفری دارد، مشروط به این که چک صیاد باشد.
ب) اجرای حکم چک از طریق اجرای ثبت
طبق قوانین جدید، می‌توانید چک برگشتی خود را از طریق اداره ثبت اسناد نیز پیگیری کنید. برای این کار:
باید گواهی عدم پرداخت چک را به اداره ثبت ارائه دهید.
پس از ثبت شکایت در اداره ثبت، صادرکننده چک ملزم به تسویه خواهد شد و در صورت عدم پرداخت، می‌توانید درخواست توقیف اموال یا مسدودی حساب‌های بانکی صادرکننده چک را بدهید.
۵. مجازات‌های صادرکننده چک برگشتی طبق قانون جدید
مسدود شدن تمام حساب‌های بانکی: یکی از مهمترین تغییرات قانون جدید، امکان مسدود شدن حساب‌های بانکی صادرکننده چک در صورت عدم تسویه چک است.
محرومیت از دریافت خدمات بانکی: صادرکننده چک برگشتی تا زمانی که بدهی خود را پرداخت نکند، از خدمات بانکی مانند دریافت دسته‌چک جدید محروم می‌شود.
ممنوع‌الخروجی: در برخی موارد، صادرکننده چک برگشتی می‌تواند ممنوع‌الخروج شود تا زمانی که بدهی خود را تسویه کند.
۶. پیگیری آنلاین چک برگشتی
می‌توانید با استفاده از سامانه صیاد و اپلیکیشن‌های بانکی یا از طریق مراجعه به سایت بانک مرکزی، وضعیت چک‌های خود و اعتبار صادرکننده چک را قبل از قبول چک بررسی کنید.
همچنین پیگیری‌های مربوط به چک برگشتی و روند شکایت از طریق این سامانه‌ها تسهیل شده است.
