برنامه یکشنبه های حقوق عضویت در باشگاه مشتریان 24 آذر 1403
ناشر نمونه سال‌های 1393 و 1394 و 1397 جمهوری اسلامی ایران
عضویت در باشگاه مشتریان مجد

دانشنامه حقوق/ 5

استبدال

مبدل کردن چیزی را به چیزی

در لغت به معنای گرفتن چیزی را بدل چیزی، مبدل کردن چیزی را به چیزی، بدل کردن چیزی جای چیزی، خواستن چیزی را عوض چیزی است.

و در اصطلاح استبدال عبارت است از تراضی مقرون به ابدال تعهد مالی، خواه طرفین تراضی، اصالتاً قصد سقوط آن تعهد را داشته باشند (مانند وفا به غیر جنس مورد تعهد) یا اصالتاً چنان قصدی را نداشته باشند مانند بیع طلب به مدیونِ آن. استبدال در فقه، اعم از تبدیل تعهد (به حسب تبدیل دین) است. ماده 292 ق.م. مقرر می‌دارد: «تبدیل تعهد در موارد ذیل حاصل می‌‌شود:

1ـ وقتی که متعهد و متعهدله به تبدیل تعهد اصلی به تعهد جدیدی که قائم مقام آن می‌‌شود به سببی از اسباب تراضی نمایند. در این صورت متعهد نسبت به تعهد اصلی بری می‌‌شود؛

2ـ وقتی که شخص ثالثی با رضایت متعهدله قبول کند که دین متعهد را ادا نماید؛

3ـ وقتی که متعهدله ما فی‌الذمه متعهد را به کسی دیگر منتقل نماید.»