فرهنگ حقوقی/ 3

فرهنگ حقوقی / 2

دانشنامه حقوق/ 5

در لغت به معنای گرفتن چیزی را بدل چیزی، مبدل کردن چیزی را به چیزی، بدل کردن چیزی جای چیزی، خواستن چیزی را عوض چیزی است. و در اصطلاح استبدال عبارت است از تراضی مقرون به ابدال تعهد مالی، خواه طرفین تراضی، اصالتاً قصد سقوط آن تعهد را داشته باشند (مانند وفا به غیر جنس مورد تعهد) یا اصالتاً چنان قصدی را نداشته باشند مانند بیع طلب به مدیونِ آن. استبدال در فقه، اعم از تبدیل تعهد (به حسب تبدیل دین) است. ماده 292 ق.م. مقرر می‌دارد: «تبدیل تعهد در موارد ذیل حاصل می‌‌شود: 1ـ وقتی که متعهد و متعهدله...

دانشنامه حقوق /4

در اصطلاح عمل حقوقی که به‌موجب آن یک شخص (اعم از شخص طبیعی یا شخص حقوقی) دیگری یا دیگران را در امر یا امور خاصی نایب خود قرار می‌دهد. کسی را برای صورت دادن کاری از طرف خود گماشتن است مانند وکیل که از جانب موکل برای عملی گماشته می‌‌شود. عناصر آن از قرار ذیل است: اول ـ دادن اذن برای صورت دادن فعل یا افعال معین. پس عمل عاقد فضولی خارج از استنابه است. دوم ـ اذن باید مصرّح باشد. پس اذن شاهد حال، کافی نیست. سوم ـ مورد اذن (= مأذونٌ فیه) باید از موارد اهلیت استیفا حق...

دانشنامه حقوق /3

اجاره‌ای است که ایجاب و قبول (یا فقط ایجاب یا قبول) آن غیرلفظی باشد. و یا به‌عبارتی، با عمل و بدون لفظ باشد. گفته‌اند در اجاره خدمات اجاره معاطاتی غیرقابل تصور است. به‌همین‌ جهت، اگر کسی به دیگری دستور انجام کاری را بدهد و آن شخص بدون گفتن چیزی که حاکی از قبول دستور مزبور باشد اقدام به انجام آن کار کند، این عمل حقوقی را (که عرفاً اجاره خدمات است) اجاره نمی­ دانند، بلکه بعضی آن را « اباحه منفعت به عوض» دانسته‌اند و بعضی آن را «امر معاملی موجب ضمان» دانسته‌اند و عجیب این است که قانون مدنی...

دانشنامه حقوق / 2

واگذاری زمین یا منافع حاصل از آن یا محل کسب برای زمانی محدود یا نامحدود به کسی از سوی حاکم را اِقطاع می‌گویند. همچنین به واگذاری زمین یا منافع آن، «اقطاع تملیک» و به واگذاری محلّ کسب «اقطاع ارفاق یا رفاق» می‏ گویند. واگذار کننده را «مُقطِع» و به اقطاع شونده «مُقطَع‌له» و آنچه ‏را واگذار شده «قطایع» یا«اقطاعات» گویند.  

سخنرانی دکتر حسینی نیک

دومین همایش ملی حقوق نشر توسط انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی برگزار گردید. در این همایش معاون حقوقی رئیس جمهور، معاون حقوق مالکیت فکری وزارت دادگستری، اساتید، حقوقدانان و ناشران حضور داشتند. دکتر سید عباس حسینی نیک به عنوان یکی از سخنرانان در این همایش، موضوع سخنرانی خود را حقوق ترجمه و تکثیر قرار داده بود که تقدیم می گردد.

آیین‌نامه اجرایی ماده (۵) قانون جهش تولید دانش‌بنیان

هیأت وزیران در جلسه ۶/۹/۱۴۰۱ به پیشنهاد مشترک وزارتخانه­ های علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و به استناد ماده (۵) قانون جهش تولید دانش‌بنیان ـ مصوب۱۴۰۱ ـ آیین‌نامه اجرایی ماده (۵) قانون جهش تولید دانش‌بنیان را به شرح زیر تصویب کرد: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور آیین‌نامه اجرایی ماده (۵) قانون جهش تولید دانش‌بنیان ماده۱ـ در این آیین ­نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می­روند: ۱ـ دستگاه: دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری  ـ مصوب ۱۳۸۶ ـ  و واحدهای وابسته...

حسن پیرنیا

حسن پیرنیا، ملقب به مشیرالدوله، بانی و مؤسس آموزش عالی حقوق در ایران بود. او با را ه اندازی مدرسه عالی علوم سیاسی و  بعدها، تبدیل آن به مدرسه عالی حقوق، این امر را محقق کرد. پیرنیا، نخستین رئیس این تشکیلات علمی بود و تلاشهای بسیاری برای گشایش و شکل گیری نظام علمی مدارس عالی علوم سیاسی و حقوق در ایران کرد. در زمانی که مشکلات عدیده سیاسی و مالی، راه ترقی علمی را کُند و یا مسدود کرده بود، حسن پیرنیا با کوششهای مشتمر خود موفق به تأسیس مرکز آموزشی عالی حقوق و علوم سیاسی در ایران شد. حسن پیرنیا،...

بازشناسی اصول کلی حقوقی در دیباچه قانون اساسی

دکتر محمد امامی ، حمید شاکری ، علی اصغر فدایی چکیده اصول کلی حقوقی، مفاهیم کلی، دائمی و انتزاعی هستند که نماینده ارزش های حاکم بر نظام های حقوقی قلمداد می شوند این اصول، خاستگاه های متعددی دارند: برخی ناشی از حکم عقل و منطق بوده و پاره ای از اخلاق و مذهب نشأت گرفته اند، اصول حقوقی با تمام منابع حقوق رابطه متقابل دارد: اصول، راهنمای قانون گذار در وضع قوانین، تفسیر کننده آن ها در موارد ابهام و تکمیل کننده نقایص قانونی هستند و از سوی دیگر قانون گذار با وضع قواعد، اصول کلی و انتزاعی را روشن...